गलत डिजाइनकै कारण धनुषा–सिरहा जोड्ने कमला नदीको निर्माणाधीन पुल भाँसिएको खुलेपछि सडक विभागका उच्च तहका अधिकारीहरूविरुद्ध छानबिनको तयारी थालिने बुझिएकोछ ।
महालेखा परीक्षकको प्रतिवेदन–२०७९ ले पुलको डिजाइनमा ‘गम्भीर प्राविधिक त्रुटि’ भएको भन्दै प्रारम्भिक चरणमै कमजोरीका कारण संरचना नै असफल भएको निष्कर्ष निकालेको थियो । प्रतिवेदन अनुसार पुलको पाइल (पाया) को लम्बाइ आवश्यक मानकभन्दा अत्यन्त कम राखिएको, माटो परीक्षणका लागि खन्नुपर्ने बोरहोलको संख्या र गहिराइ पर्याप्त नभएको, र निर्माणका क्रममा अनिवार्य मानिने ‘पाइल लोड टेस्ट’ नै नगरिएको सहितका प्राविधिक त्रुटिका कारण पुल भासिन गएको प्रतिवेदनले स्पष्ट पारेको हो ।
उक्त पुलको प्रारम्भिक डिजाइन तत्कालीन पुल महाशाखाका सीडीई तथा हाल सडक विभागका महानिर्देशक डा. बिजय जैशीले तयार पारेका थिए भन्ने उल्लेख प्रतिवेदनमा छ । यस्तै, विभागका उपमहानिर्देशक प्रभातकुमार झा समेत यो प्रक्रियामा संलग्न रहेकाले दुवै अधिकारीसहित सम्बन्धित संरचनात्मक, प्राविधिक तथा प्रशासनिक जिम्मेवारीमा रहेका अन्य पदाधिकारी छानबिनको दायरामा पर्ने संकेत प्रतिवेदनले दिएको छ ।
भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्रालय तथा सडक विभागले प्रतिवेदनका निष्कर्ष अनुसार थप अनुसन्धान अघि बढाउने र आवश्यक अनुशासनात्मक कारबाही प्रक्रिया अघि बढाउने तयारी थालेको मन्त्रालय श्रोतले जनाएको छ । १४ वर्षसम्म कमला पुल बन्न सकेन भन्ने तिव्र आलोचना हुन थालेपछि भौतिक पूर्वाधार मन्त्री कुलमान घिसिङले आफै पुगेर सो पुलको निरिक्षण गरेका थिए । उनले चाँडै नै निर्माण प्रक्रिया बढाउने प्रतिबद्धता जनाउंदै फर्केका थिए ।
पुल के कति कारण भासिएको प्रतिवेदन अध्ययन गरी मन्त्री घिसिङले छानबीन प्रक्रिया अघि बढाउन थाल्न लागेको ती श्रोतको भनाई छ । उक्त पुलको डिजाइन स्वीकृतमा संलग्न तत्कालीन सडक बिभागका महानिर्देशक दिनकर शर्मा, बोलपत्र स्वीकृति प्रक्रियामा संलग्न महानिर्देशकहरु माधवकुमार कार्की, रामकुमार लम्साल, हरिओम श्रीवास्तव रहेका थिए ।
पुल निर्माण गर्ने ठेक्का तत्कालीन सांसद हरिनारायण रौनियारको पप्पु कन्ष्ट्रक्सन र बिष्णुप्रसाद शर्मा संचालक रहेको लुम्बिनी बिल्डर्स प्रालिले पाएका थिए । उक्त पुल २०६८ जेठमा करिब २५ करोड रुपैयाँमा सम्पन्न गर्ने गरी ठेक्का सम्झौता भएको थियो । सम्झौता अनुसार उक्त पुल २०७१ मंसिरमै सम्पन्न भइसक्नुपर्ने थियो । तर आठ पटक थपिएको म्यादसमेत गएको २०८२ असारमै समाप्त भइसकेको छ ।
पुलको अवस्था भने जस्ताको तस्तै छ । उक्त पुल निर्माण अलपत्र रहँदा सिरहा र धनुषाका बासिन्दा एक अर्को जिल्लामा जान करिब ५० किलोमिटर घुम्न बाध्य छन् । भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्री कुलमान घिसिङले सडक बिभाग अन्तर्गतका बर्षौदेखि अलपत्र पारिएका ठेक्का तोड्ने, काम नगर्ने कम्पनीलाई कालोसूचीमा राख्ने अभियान नै चलाएका छन् ।
तर त्रुटिपूर्ण डिजाइन गरेकै कारण कमला पुल भासिएको तथ्य उजागर भएपछि त्यसको छानबीन प्रक्रिया अघि बढाउने भएको छ । मन्त्री घिसिङले नवौं पटक ठेक्का म्याद थप नहुने प्रतिबद्धता जनाएपनि महानिर्देशक जैशीले कूटनीतिक शैलीमा ठेक्का म्याद थप प्रक्रिया अघि बढाइसकेको छ ।
